მსოფლიო ეკონომიკური ზრდა ნელდება და შეიძლება გამოიწვიოს სინქრონული რეცესია.

გასული წლის ოქტომბერში საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა (IMF) იწინასწარმეტყველა, რომ მსოფლიო ეკონომიკა გაიზრდებოდა 4,9%-ით 2022 წელს. პანდემიით გამორჩეული თითქმის ორი წლის შემდეგ, ეს იყო მისასალმებელი ნიშანი ეტაპობრივი დაბრუნების ნორმალურობაზე.თავის ორწლიურ ანგარიშში სავალუტო ფონდმა გამოთქვა გარკვეული ოპტიმისტური ნოტები და მიუთითა, რომ სანამ პანდემია გრძელდებოდა, ასე იყო - თუმცა არათანაბრად რეგიონებში - ეკონომიკური აღდგენა.

სულ რაღაც ექვსი თვის შემდეგ, სავალუტო ფონდმა გადახედა თავის პროგნოზებს: არა, მისი თქმით, წელს ეკონომიკა მხოლოდ 3.6%-მდე გაიზრდება.შემცირება - 1,3 პუნქტით ნაკლები, ვიდრე ადრე პროგნოზირებდა და ფონდის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი საუკუნის დასაწყისიდან - დიდწილად (გასაკვირველია) უკრაინის ომით იყო განპირობებული.

„ომის ეკონომიკური შედეგები ვრცელდება შორს და ფართოდ - სეისმური ტალღების მსგავსად, რომლებიც წარმოიქმნება მიწისძვრის ეპიცენტრიდან - ძირითადად სასაქონლო ბაზრების, ვაჭრობისა და ფინანსური კავშირების მეშვეობით“, - წერს კვლევის დირექტორი, პიერ-ოლივიე გოურინჩასი. მსოფლიო ეკონომიკური მსოფლმხედველობის აპრილის გამოცემის წინასიტყვაობა.„რადგან რუსეთი ნავთობის, გაზისა და ლითონების, უკრაინასთან ერთად ხორბლისა და სიმინდის მთავარი მიმწოდებელია, ამ საქონლის მიწოდების ამჟამინდელმა და მოსალოდნელმა შემცირებამ უკვე გამოიწვია მათი ფასები მკვეთრად ამაღლებული.ყველაზე მეტად დაზარალდა ევროპა, კავკასია და ცენტრალური აზია, ახლო აღმოსავლეთი და ჩრდილოეთ აფრიკა და სუბსაჰარის აფრიკა.სურსათისა და საწვავის ფასების ზრდა დააზარალებს გლობალურად დაბალი შემოსავლის მქონე ოჯახებს, მათ შორის ამერიკასა და აზიაში.

რა თქმა უნდა, გეოპოლიტიკური და სავაჭრო დაძაბულობის წყალობით, მსოფლიო ეკონომიკა უკვე მიჰყვებოდა დაღმავალ ტრაექტორიას ომამდე და პანდემიამდე.2019 წელს, სულ რამდენიმე თვით ადრე, სანამ Covid-19-ის ცხოვრება, როგორც ეს ჩვენ ვიცოდით, შეცვლიდა, სავალუტო ფონდის მმართველმა დირექტორმა კრისტალინა გეორგიევამ გააფრთხილა: „ორი წლის წინ გლობალური ეკონომიკა სინქრონიზებული აღმავლობის პროცესში იყო.მშპ-ით გაზომილი, მსოფლიოს თითქმის 75% აჩქარებდა.დღეს, მსოფლიო ეკონომიკის კიდევ უფრო მეტი ნაწილი მოძრაობს სინქრონულად.მაგრამ სამწუხაროდ, ამჯერად ზრდა ნელდება.უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, 2019 წელს ჩვენ ველოდებით ნელ ზრდას მსოფლიოს თითქმის 90%-ში.

ეკონომიკური ვარდნა ყოველთვის უფრო მეტად ურტყამდა ზოგიერთ ადამიანს, ვიდრე სხვები, მაგრამ ეს უთანასწორობა გაამწვავა პანდემიამ.უთანასწორობა ფართოვდება როგორც მოწინავე, ისე განვითარებად ქვეყნებსა და რეგიონებში.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა გამოიკვლია ეკონომიკური მაჩვენებლები მოწინავე ქვეყნებში ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში და აღმოაჩინა, რომ სუბნაციონალური უთანასწორობა გაიზარდა 1980-იანი წლების ბოლოდან.ეს ხარვეზები ერთ სულ მოსახლეზე მშპ-ში მუდმივია, იზრდება დროთა განმავლობაში და შეიძლება იყოს უფრო დიდი ვიდრე განსხვავება ქვეყნებს შორის.

როდესაც საქმე ეხება ღარიბი რეგიონების ეკონომიკას, ისინი ყველა ავლენენ მსგავს მახასიათებლებს, რაც მათ მნიშვნელოვან მინუსში აყენებს კრიზისის დროს.ისინი, როგორც წესი, არიან სოფლად, ნაკლებად განათლებულნი და სპეციალიზირებულნი არიან ტრადიციულ სექტორებში, როგორიცაა სოფლის მეურნეობა, წარმოება და სამთო, მაშინ როცა მოწინავე ქვეყნები, როგორც წესი, უფრო ქალაქური, განათლებული და სპეციალიზირებული არიან მაღალი პროდუქტიულობის ზრდის სერვისის სექტორებში, როგორიცაა საინფორმაციო ტექნოლოგიები, ფინანსები და კომუნიკაციები.არასასურველ შოკებზე ადაპტაცია უფრო ნელია და უფრო ხანგრძლივ უარყოფით ზემოქმედებას ახდენს ეკონომიკურ მაჩვენებლებზე, აძლიერებს სხვა არასასურველ ეფექტებს, დაწყებული მაღალი უმუშევრობით და პიროვნული კეთილდღეობის შემცირებით.უკრაინის ომით გამოწვეული პანდემია და გლობალური სასურსათო კრიზისი ამის ნათელი დასტურია.