Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται και θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγχρονισμένη ύφεση.

Τον περασμένο Οκτώβριο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προέβλεψε ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 4,9% το 2022. Μετά από σχεδόν δύο χρόνια που σημαδεύτηκαν από την πανδημία, ήταν ένα ευπρόσδεκτο σημάδι σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα.Στην εξαμηνιαία έκθεσή του, το ΔΝΤ σημείωσε ορισμένες αισιόδοξες νότες, επισημαίνοντας ότι ενώ η πανδημία συνεχιζόταν, το ίδιο συνέβαινε -αν και άνισα μεταξύ των περιφερειών- και η οικονομική ανάκαμψη.

Μόλις έξι μήνες αργότερα, το ΔΝΤ αναθεώρησε τις προβλέψεις του: όχι, είπε, φέτος η οικονομία θα αναπτυχθεί μόνο στο 3,6%.Η περικοπή —1,3 μονάδες λιγότερο από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως και μία από τις μεγαλύτερες του Ταμείου από τις αρχές του αιώνα— οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό (χωρίς έκπληξη) στον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου εξαπλώνονται πολύ - όπως τα σεισμικά κύματα που προέρχονται από το επίκεντρο ενός σεισμού - κυρίως μέσω των αγορών εμπορευμάτων, του εμπορίου και των χρηματοοικονομικών διασυνδέσεων», έγραψε ο Διευθυντής Έρευνας, Pierre-Olivier Gourinchas, στο πρόλογος στην έκδοση Απριλίου του World Economic Outlook.«Επειδή η Ρωσία είναι ένας σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου, φυσικού αερίου και μετάλλων και, μαζί με την Ουκρανία, σιταριού και καλαμποκιού, η τρέχουσα και αναμενόμενη μείωση της προσφοράς αυτών των εμπορευμάτων έχει ήδη οδηγήσει τις τιμές τους σε απότομη άνοδο.Η Ευρώπη, ο Καύκασος ​​και η Κεντρική Ασία, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική και η υποσαχάρια Αφρική πλήττονται περισσότερο.Οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων θα πλήξουν τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα παγκοσμίως—συμπεριλαμβανομένης της Αμερικής και της Ασίας».

Ομολογουμένως -με την ευγένεια των γεωπολιτικών και εμπορικών εντάσεων- η παγκόσμια οικονομία ακολουθούσε ήδη μια πτωτική τροχιά πριν από τον πόλεμο και την πανδημία.Το 2019, λίγους μόλις μήνες πριν ο Covid-19 ανατρέψει τη ζωή όπως τον ξέραμε, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, προειδοποίησε: «Πριν από δύο χρόνια, η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν σε συγχρονισμένη ανάκαμψη.Μετρούμενο με το ΑΕΠ, σχεδόν το 75% του κόσμου επιταχύνθηκε.Σήμερα, ακόμη περισσότερο η παγκόσμια οικονομία κινείται συγχρονισμένα.Αλλά δυστυχώς, αυτή τη φορά η ανάπτυξη επιβραδύνεται.Για την ακρίβεια, το 2019 αναμένουμε βραδύτερη ανάπτυξη σχεδόν στο 90% του κόσμου».

Οι οικονομικές πτώσεις έπληξαν πάντα μερικούς ανθρώπους πιο σκληρά από άλλους, αλλά αυτή η ανισότητα έχει επιδεινωθεί από την πανδημία.Οι ανισότητες διευρύνονται τόσο εντός των προηγμένων όσο και των αναδυόμενων εθνών και περιοχών.

Το ΔΝΤ εξέτασε τις οικονομικές επιδόσεις στις προηγμένες χώρες τις τελευταίες δεκαετίες και διαπίστωσε ότι οι υποεθνικές ανισότητες έχουν αυξηθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.Αυτά τα κενά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι επίμονα, αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερα από τις διαφορές μεταξύ των χωρών.

Όσον αφορά τις οικονομίες σε φτωχότερες περιφέρειες, όλες παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά που τις φέρνουν σε σημαντικό μειονέκτημα όταν πλησιάζει μια κρίση.Τείνουν να είναι αγροτικοί, λιγότερο μορφωμένοι και εξειδικευμένοι σε παραδοσιακούς τομείς όπως η γεωργία, η μεταποίηση και η εξόρυξη, ενώ τα προηγμένα έθνη είναι συνήθως πιο αστικά, μορφωμένα και εξειδικευμένα σε τομείς υπηρεσιών υψηλής παραγωγικότητας, όπως η τεχνολογία πληροφοριών, τα οικονομικά και οι επικοινωνίες.Η προσαρμογή σε δυσμενείς κραδασμούς είναι πιο αργή και έχει μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομικές επιδόσεις, επιβαρύνοντας μια συνέπεια άλλων ανεπιθύμητων επιπτώσεων που κυμαίνονται από υψηλή ανεργία και μειωμένη αίσθηση προσωπικής ευημερίας.Η πανδημία και η παγκόσμια επισιτιστική κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ξεκάθαρη απόδειξη αυτού.